Het Verschil tussen MBO en HBO

15 december 2016

Opgelet: Deze blog komt uit 2016 en is sindsdien niet bijgewerkt.

Comments worden nog wel beantwoord, dus voel je vrij om je vraag te stellen.
Wij zijn gestopt met studiekeuzebegeleiding en daarom ook blogs bijwerken en schrijven over dit thema.

Het goed onderzoeken van het verschil tussen MBO en HBO kan heel verstandig zijn. Dit is vooral interessant voor de MBO-studenten die na het behalen van hun diploma willen overstappen naar het HBO. Met een HBO diploma op zak heb jij namelijk veel meer kans op een betere/meer uitdagende baan.

Hiernaast vind je mogelijk een baan die beter bij jouw interesses past. Uit onderzoek blijkt dat het behalen van een HBO-diploma loont. Vooral als het gaat om het salaris (bron):

  • Het gemiddelde jaarsalaris van een MBO-student bedraagt € 25.000,-.
  • Het gemiddelde jaarsalaris van een HBO-student bedraagt € 36.000,-.

Toch twijfelen veel MBO’ers over de overstap naar het HBO. Niet heel gek want veel MBO’ers redden het simpelweg niet op het HBO. De cijfers liegen er niet om. Wist je dat: (bron)

  • 1 op de 5 MBO’ers binnen 1 jaar stopt op het HBO.
  • Meer dan 50% van de MBO’ers zijn HBO studie niet afmaakt.

Reden dat MBO’ers zo vaak afhaken?

Veel MBO’ers denken dat ze het HBO niet gaan redden omdat het niveau op het HBO te moeilijk is. In de praktijk blijkt echter dat MBO´ers op het HBO ook om veel andere redenen afhaken.

1 van de belangrijkste redenen dat MBO’ers bijvoorbeeld afhaken is omdat het heel lastig is om de motivatie vast te houden terwijl je al een diploma op zak hebt. Dit speelt vooral een rol bij studenten die een (kleine) studieachterstand hebben.

Hiernaast zijn MBO’ers niet goed voorbereid op de verschillen met het HBO waardoor ze vaak volledig in het duister tasten.

Het is daarom juist een heel verstandig om je goed te verdiepen in de belangrijkste verschillen tussen het MBO en HBO! Hiermee ben jij straks veel beter voorbereid op het HBO en is jouw slagingskans een stuk hoger.

Eisen overstappen van het MBO naar HBO

Uit onderzoek blijkt dat er veel uitval is onder mbo-4 studenten die naar het HBO doorstromen. Sinds een aantal jaren stellen hogescholen daarom extra eisen aan MBO´ers die op het HBO willen studeren. Het volgende is hierbij belangrijk:

  • Om vanuit het MBO naar het HBO door te stromen dien je in ieder geval een diploma op mbo-4 niveau te hebben.
  • Hiernaast komen niet alle mbo-4 opleidingen voor alle HBO opleidingen in aanmerking. Voor sommige opleidingen dien je 1 of meerdere toelatingstoetsen te maken.

Een voorbeeld: Stel je hebt een opleiding als Administrateur gevolgd. Je wilt graag een opleiding voor: Biotechnologie volgen (een hele andere richting!). Om toegelaten te worden tot deze HBO-opleiding dien je 2 toelatingstoetsen te volgen. Namelijk voor: Scheikunde en voor Wiskunde A of B. 

Had je echter een MBO-opleiding voor bijvoorbeeld Allround lasser gevolgd dan voldeed je al aan alle eisen om een opleiding Biotechnologie te volgen. Je hoefte dan dus geen toelatingstoetsen te doen!

Zoals je ziet kan het dus per MBO-opleiding verschillen of je zonder toelatingstoetsen tot een HBO opleiding wordt toegelaten. Je kan bij deze website checken of jij met jouw opleiding toelatingstoetsen moet volgen: http://toelatingstoetsen.nl/toelating .

Wat zijn de verschillen tussen MBO en HBO?

Nadat je bent toegelaten is het belangrijk om te weten wat het verschil mbo hbo is. Hieronder staan de belangrijkste verschillen samengevat. Hierna zullen we dieper ingaan op de verschillen en deze verder uitleggen. ​Verschil MBO HBO:

MBO HBO
Minder Literatuur Meer literatuur en boeken
Toetsen: Alle stof uit boek Toetsen: Meer inzicht-vragen
Beroepsgericht Gericht op beroepsgroep
Hoe-vraagstelling Waarom-vraagstelling
Meer verplichte lesuren Minder lesuren
Minder voorbereiding voor lessen Meer voorbereiding voor lessen
Meer uitleg en begeleiding Meer zelfstandigheid
Stof wordt meer herhaald Tempo Stof ligt hoger
Stages met veel begeleiding Stages met veel eigen verantwoordelijkheid
Leeftijdsgenoten Verschillende leeftijden
Praktijkgericht Theorie en Praktijk

Hieronder hebben we deze verschillen nader uitgelegd.

Groot verschil in Lesstof

Verschil mbo hbo is vooral groot bij de lesstof. De lesstof op het HBO is veel uitgebreider dan op het MBO. Voor 1 vak dienen er vaak meerdere boeken gelezen te worden en er wordt extra literatuur uitgedeeld bij de verschillende vakken. Zo zei 1 student hierover:

Ik denk niet dat HBO zoveel moeilijker is, maar gewoon veel en veel meer.

Hiernaast is de inhoud van de stof anders. Op het MBO leer je precies datgene wat je nodig hebt voor het beroep waarvoor jij wordt opgeleid. Dit is bij het HBO niet het geval. Hierover zei 1 studente:

Bij het vak Engels leerde ik bij mijn MBO-studie Directiesecretaresse om een reservering te maken in het Engels. Op het HBO was de Engelse les veel breder en algemener. Bij de stof werd niet meteen een link gelegd naar een beroep.

Dit komt omdat je op het HBO wordt opgeleid voor een beroepsgroep. Op het MBO word je vaak opgeleid voor 1 enkel beroep. Dit zorgt ervoor dat de inhoud van de lessen en de stof gerichter is.

Toetsen: Veel meer op inzicht

Het verschil tussen MBO en HBO is ook groot als het gaat om toetsen. Op het MBO is het voor examens belangrijk dat je de stof uit het boek uit je hoofd leert. Als je deze teksten bij de examens goed kan opschrijven is de kans groot dat je goed scoort op het examen. Op het HBO is dit minder het geval. Er worden meer vragen gesteld op basis van inzicht. Hierbij is het niet van belang dat je de stof letterlijk kan opschrijven, maar dat je stof kan toepassen bij casussen.

De stof die je moet leren voor een examen is ook veel meer.  Zo zei 1 student:

Ik moet nu 1 heel boek leren voor 1 tentamen (exclusief aantekeningen etc). Dat is bijna 450 bladzijden. Bij het MBO is dat gewoonweg minder.

Het lezen van grote lappen stof voor een tentamen kan voor MBO studenten lastiger zijn. Een onderwijsadviseur van de Hogeschool van Amsterdam zegt hierover :

MBO’ers hebben moeite met de lappen tekst die ze moeten doornemen. Het is niet alleen de grotere hoeveelheid lesstof die voor problemen zorgt, maar ook de hogere moeilijkheidsgraad ervan. Daarbij komt dat op het hbo weinig informatie wordt herhaald. De moeilijkheden met het verwerken van grote hoeveelheden lesstof zie je vaak terug in concentratieproblemen; mbo’ers kunnen hun aandacht niet lang genoeg vasthouden.

Je moet dus op een andere manier gaan leren. Wat vaak in dit soort gevallen bij veel studenten helpt is dat ze samenvattingen maken van de stof die ze gelezen hebben. Ook is het heel verstandig om oude toetsen goed door te nemen zodat je weet wat voor vragen je kan verwachten.

Op het HBO is er daarnaast ook meer structuur bij de examens. Bij het HBO heb je vaste blokken die allemaal met 1 tentamen worden afgesloten. Op het MBO heb je nog weleens dat sommige vakken/periodes niet altijd met een toets worden afgesloten.

Voor elk vak wordt er ook een vast aantal studiepunten gegeven. Hiernaast krijg je ook studiepunten voor werkstukken die je vaak in groepjes met andere studenten maakt. Bij het behalen van alle studiepunten studeer je pas af.

Hoger Tempo op HBO

Doordat er veel stof bestudeerd moet worden ligt het tempo in de lessen op het HBO ook hoger dan het MBO. Hier is dus ook een verschil tussen het MBO en HBO. Tijdens de les neemt de leraar ook minder tijd en ruimte om de stof (nogmaals) uitgebreid toe te lichten. Er wordt ook veel minder stof herhaald dan dat je gewend bent op het MBO.

Er wordt van je verwacht dat je de stof ook buiten de les om bestudeert. Dit betekent dat je de stof dus thuis van tevoren goed moet voorbereiden. In de les wordt er namelijk verder gegaan met de stof in plaats van dat de stof nog een keer wordt uitgelegd.

Verschil mbo hbo in aantal lessen

Op het HBO heb je veel minder les dan op het MBO. Dit betekent dat je buiten colleges zelf meer aan de slag moet met de stof. Doordat je minder les hebt wordt er op het HBO ook een grotere zelfstandigheid van je verwacht.

Let wel: Dit is niet bij alle scholen het geval. Er zijn ook een aantal MBO scholen waarbij er weinig/geen begeleiding is bij de opleiding waardoor er al veel zelfstandigheid van je wordt verwacht. Mogelijk dat jij in de praktijk dus niet meer zelfstandigheid ervaart op het HBO.

Bovenstaande heeft ook gevolgen hoe jij straks op het HBO studeert. Het contact met je leraar verloopt anders. Zo zei 1 student hierover:

Op het ROC was ik erg gebonden aan vaste tijden en leraren. Op de hogeschool daarentegen verloopt het contact met docenten meestal via individuele afspraken.

Indien je wat gedaan wilt krijgen zul je zelf contact moeten opnemen met de docent.

Meer verantwoordelijkheid op HBO

Op het MBO wordt er over het algemeen meer gecontroleerd (huiswerkcontroles). Leraren op het MBO zitten er meer bovenop. Op het HBO ben je zelf verantwoordelijk voor jouw voortgang. Op het HBO hoef je niet te verwachten dat de docent precies gaat vertellen wat je moet doen. Jouw docent trekt ook niet aan de bel als hij merkt dat je het niet meer kan bijbenen of als hij ziet dat jij een studieachterstand oploopt.

Die grote mate van verantwoordelijkheid heeft ook consequenties op de manier waarop met studieopdrachten wordt omgegaan. Zo zei 1 student hierover:

 Op het MBO werd het weleens door de vingers gezien als je een opdracht te laat inleverde, op het HBO kan dit betekenen dat je studiepunten misloopt.

De ervaring leert ook dat MBO’ers op het HBO meer op zoek zijn naar houvast en ook meer steun zoeken bij de begeleider (meer uitleg bij de stof) dan havisten. Ga er wel vanuit dat dit echt vanuit jezelf moet komen omdat jij op het HBO zelf verantwoordelijk bent over jouw studieresultaten.

Minder begeleiding/kortere Stages dan MBO

Bij het MBO wordt bij de stages veel begeleiding gegeven. Dit is ook een belangrijk verschil MBO HBO. Een stage en stageplek wordt vaak samen met school geregeld. Op het HBO werkt dit heel anders: hier dien je zelf jouw stage te regelen. Hiernaast wordt er bij de stage minder begeleiding gegeven en wordt er meer zelfstandigheid verwacht. Je wordt dus meer losgelaten en bent zelf verantwoordelijk voor een goed resultaat.

De stages zijn het HBO en MBO zijn ongeveer even lang. 1 student zei hierover:

Op het MBO was de stage 2x een half jaar (totaal dus 1 jaar). Op het HBO kreeg ik 1 stage van 10 weken en 1 stage van een half jaar. De stage was dus iets korter op het HBO.

Meer theorie, minder praktijk op HBO

Bij het MBO ligt de nadruk op het “ doen”. Het MBO is praktijkgerichter. Bij het HBO wordt er meer geanalyseerd en wordt er meer verwacht dat je ook analytisch nadenkt. Het HBO is dus meer een combinatie tussen praktijk en theorie terwijl MBO vooral op de praktijk focust.

Dit zie je ook heel erg terug in de manier van vraagstelling op het MBO (in vergelijking met het HBO). Op het MBO wordt bij opdrachten altijd gevraagd hoe iets gedaan moet worden. Bijvoorbeeld: Je docent vraag je om een marketingplan op te stellen voor een bedrijf. Vervolgens is aan jou de vraag: Hoe ga je dit doen? Op het HBO is de vraagstelling anders. Op het HBO wordt er namelijk gevraagd: Waarom? Waarom wordt er een marketingplan opgesteld?

Dit betekent dat je op het HBO dus meer bezig bent om situaties te snappen en te analyseren in plaats van de situaties uit te voeren.

Leeftijdscategorie studenten MBO/HBO

De leeftijd van je medestudenten op het HBO is over het algemeen wat ouder en diverser dan op het MBO. De leeftijdscategorie op het HBO verschilt van 16 (havisten) oplopend tot 26 (mbo’ers en enkele ouders). Dit zorgt voor een andere dynamiek in de lessen.  Tijdens de les is vaak de houding van de studenten ook anders op het MBO. Zo zei 1 student hierover:

Op het MBO vond iedereen het nogal belangrijk dat hij/zij stoer werd gevonden, dit terwijl op de hogeschool de meeste studenten rondlopen met een houding van ‘ik ben hier om iets te leren.

Op het MBO speelt bij veel studenten het privéleven een veel grotere rol en wordt hier meer aandacht aan besteed dan de prestaties op school. Er wordt veel ge-whats-apped en sociale ontwikkelingen worden door iedereen op de voet gevolgd. Op het HBO is dit veel minder het geval.

verschil mbo hboOverstappen van het MBO naar het HBO?

Het HBO kan misschien overweldigend op je overkomen. Het is dan ook goed voor te stellen dat je gaat twijfelen of de overstap naar het HBO wel zo’n goed idee is. Het is echter wel belangrijk dat je met het volgende rekening houdt:

Je bent er snel aan gewend.

Uit ervaring blijkt dat de meeste MBO studenten al naar een aantal maanden gewend zijn aan het niveau op het HBO. Vooral als je weet wat je te wachten staat. Ga dus vooral meelopen op het HBO. Hiernaast: Als je het MBO-4 met goede cijfers hebt afgerond, moet je in principe een goede basis hebben voor een HBO opleiding. Raadpleeg jouw huidige studiebegeleiding ook om te bepalen of het HBO voor jou haalbaar is.

 

De indruk van MBO studenten is positief.

De ervaring van veel HBO’ers over MBO-studenten is over het algemeen vaak positief. Ze spijbelen minder en zijn ijveriger dan veel andere HBO’ers. Ze zijn veel gewend om in groepen te werken en kunnen daardoor goed samenwerken. Hier staat wel tegenover dat de ervaring is dat MBO-studenten meer begeleiding nodig hebben dan havisten.

 

Je hoeft het niet alleen te doen.

Mocht het HBO uiteindelijk toch tegenvallen, vergeet niet dat je het niet op eigen houtje hoeft te doen. Op het HBO zijn er gewoon mogelijkheden voor extra ondersteuning van een decaan of studieloopbaanbegeleider. Deze kunnen je helpen als je het even niet meer kan bijbenen.

 

Raadpleeg een expert.

Het kan een goed idee zijn om een studiekeuzecoach te raadplegen. Zo’n coach kijkt bijvoorbeeld of jouw kwaliteiten/capaciteiten wel tot zijn recht komen op het HBO. Hiernaast wordt ook gekeken of de overstap naar het HBO wel zinvol is om jouw doelen te bereiken. Misschien zijn er namelijk wel andere/betere alternatieven waar je nog niet aan had gedacht.

Verschil MBO HBO nog niet helemaal duidelijk?

Hopelijk heb je wat aan bovenstaande uitleg en tips. Echter weten wij natuurlijk ook: Elke situatie is weer anders. Mogelijk zit jij met specifieke vragen die in deze column niet aan bod zijn gekomen.

Wij helpen graag. Laat een berichtje hieronder achter met jouw specifieke vragen en Judith (onze senior Studiekeuzecoach) beantwoord graag jouw vragen!

Share
Tweet
Share